Monthly Archives: April 2022

Ղազարոս Աղայան

                               Ղազարոս Աղայան

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Ghazaros_Aghayan.jpg

Ղազարոս Աղայանը ծնվել է ապրիլի 4 -ին 1840 թվականին Բոյնիս-Խաչեն Թիֆլիսի գավառ, Վրաստանում

Մանկավարժական գործունեություն

Գրել է մանկավարժական–մեթոդական բազմաթիվ աշխատություններ։ Առանձնակի կարևորություն ունի նրա «Ուսումն մայրենի լեզվի» Ա, Բ, Գ, Դ տարիների համար դասագրքերը, որոնցից առաջինը շուրջ 40 տարի (1875-1916) եղել է ամենատարածված այբբենարանը հայկական դպրոցներում։

Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում և Շամշուլդա գյուղում՝ քահանա Տեր-Պետրոսի մոտ։ 1853 թվականին ընդունվել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը, սակայն մեկ տարի անց ինքնակամ հեռացել։ Այնուհետև իր գիտելիքները լրացրել է ինքնակրթությամբ։ Աղայանը գրեյի, լ է բանաստեղծություններ, հեքիաթներ, վիպակներ:

Գրական գործունեություն

Աղայանը հարստացրել է մեր թարգմանական գրականությունը ռուս և արևմտաեվրոպական դասական գրողներից կատարած թարգմանություններով ու փոխադրություններով։ Նա թարգմանել է Իվան Կռիլովի, Ֆրիդրիխ Շիլլերի, Հայնրիխ Շիլլերի, Հայնրիխ Հայնեի, Լև Տոյստոյի Ուիլյա, Շեքսպիրի   գործերը։ Առանձնապես հիշատակության է արժանի Ալեքսանդր Պուշկինի «Ոսկի ձկնիկ» հեքիաթի փոխադրությունը։

Ղազարոս Աղայանը նաև Թիֆլիսում Հովհաննես Թումանյանի կողմից ստեղծված Վերնատուն գրական խմբակի մշտական անդամներից էր։ Վերնատան մշտական անդամները շաբաթը մեկ-երկու անգամ հավաքվում էին Հովհաննես Թումանյանի տանը՝ իրար տեսնելու, զրույց անելու։ Այս հանդիպումների ընթացքում մեծ գրողները ընթերցում ու քննարկում էին համաշխարհային գրականության դասական և նոր հեղինակների գործերը, ինչպես նաև իրենց գործերն էին ներկայացնում ընդհանուր քննադատման։

Ղազարոս Աղայանի կիսանդրին նո․36 հիմնական դպրոցի բակում



Աչքերի գանգատը

ՋՌոդարիԱչքերի գանգատը

Գիտե՞ք, որ աչքերն էլ են  գանգատվում: Չե՞ք հավատում: Մի անգամ  իմ բախտը բերեց, ես կարողացա լսել, թե ինչպես են նրանք բողոքում:
—  Ոչ ոք չգիտի,  ասում էր նա, — թե ի՜նչ թշվառ եմ ես: Արդեն մի քանի դար է, ինչ իմ կյանքը անտանելի է դարձել: Ես միշտ տեսնում էի, որ Արեգակը  պտտվում է  Երկրի շուրջը:  Բայց  հայտնվեցին  Կոպերնիկոսն ու Գալիլեյը և ապացուցեցին, որ ես սխալվում եմ, ամեն ինչ հակառակն է՝ Երկի՛րն է պտտվում Արեգակի շուրջը:
Նայում էի ես ջրի մեջ և տեսնում, որ նա մաքուր է և թափանցիկ: Բայց հայտնվեց մի հոլանդացի Լևենգուկ, ստեղծեց մանրադիտակը և հայտարարեց, որ մի կաթիլ ջրում ավելի շատ կենդանի էակ կա,  քան գազանանոցում:
Հիմա էլ, տես, գիշերը նայում եմ  երկնքին, ա՜յ այնտեղ՝ վերև:  Երկինքը սև է, ինչպես կասկածներն են լինում:  Ամեն ինչ ինձ համար պարզ է, ախր ես հրաշալի տեսողություն ունեմ: Բայց  ստացվում է, որ ես էլի սխալվում եմ: Ինձ մոտեցնում են աստղադիտակին, որն ուղղված էր դեպի երկինք, և հանկարծ ես տեսնում  եմ, որ այնտեղ միլիոնավոր աստղեր կան: Այնպես որ հիմա,  ուզեմ թե չուզեմ, ապացուցված է, որ ես ամեն ինչ սխալ եմ տեսնում:  Երևի ավելի կլինի, որ ես  անցնեմ թոշակի:

Առաջադրանքներ՝

Գտի՛ր կարմիրով նշված բառերի հոմանիշները։

Հորինի՛ր փոքրիկ պատում՝ «Ականջների գանգատը» վերնագրով։

                Բառ   Հոմանիշ
ԳանգատվումԲողոքում
ԹշվառԽեղճ, ողորմելի
ԱնտանելիԱններելի,անհանդուրժելի
ՀայտնվեցինԵրևացին
ԱպացուցեցինՀաստատեցին, փաստարկեցին
ՄաքուրՋինջ,անապակ,վճիտ,պարզ
ՍտեղծեցԿերտեց,հնարեց,հորինեց
ԷակԳոյակ,արարած, գոյություն
ԳազանանոցումԿենդանաբանական այգում
ՀրաշալիՍքանչել, զարմանալիք

            Մի անգամ ես լսեցի իմ ականջների խոսակցությունը, նրանք ասում էին որ մենք կարծում էինք ձայնը ինքը իրեն կա և չգիտէին որ ինչպես է առաջանում, մինչև այդ օրը որ ես կատարում էի իմ առաձադրանքը, նրանք լսել էին որ ես կարդում եմ։

Ձայն, խոսելու (երգելու և այլն) ժամանակ ձայնալարերի տատանումների շնորհիվ առաջացող լսելի հնչյուններ[1][2]։

Ձայնն առաջանում է թոքերից բերանի և քթի միջոցով օդի դուրսմղման ժամանակ, երբ ձայնալարերը թրթռում են և առաջացնում են դրանց միջոցով անցնող օդի ձայնային թռթռումներ[3]։ Յուրաքանչյուր անձի համար բնութագրական ձայնի տեմբրը ձեռք է բերվում ձայնային ալիքների՝ ռեզոնատորների միջով անցնելիս, որոնց դերը կատարում են վերևից՝ կոկորդը, իսկ ներքևից՝ օդատար խոռոչները՝ բերանաըմպանայինն ու քթայինը վերևից և շնչափողն ու բրոնխները ներքևից։

Ձայնի աղբյուր են տարբեր մարմինների տատանումները։ 
Օրինակէ մարդու շարժվելը,երգելը, ծիտիկների թռչելը, քամու ձայնը, գետի խշշոցը և այլն։

Մենք ընկալում ենք շատ ձայներ՝ տերևների սվսվոցը և առվակի կարկաչը, թռչունների ծլվլոցը, մարդկանց և երաժշտական գործիքների ձայները և այլն։Համարյա բոլոր կենդանիներն օժտված են ձայն արձակելու և ձայներ ընկալելու ունակությամբ։ Ձայնի աղբյուր են տարբեր մարմինների տատանումները։ Շատ ուժեղ ձայները կարող են վնասել լսողությունը:
Օրինակ , եթե կիթառ ենք նվագում և մոտեցնենք մի թղթի կտոր, այն հետ կթռչի ձայնից, բայց երբ ձեռքով բռնենք լարերը ձայնը կմարի։ Քիչ չեն այն դեպքերը, երբ տեսնում ենք մարմինների տատանվելը, բայց չենք լսում նրանց ձայնը։ Մեղվի թևերի թափահարումից առաջացած ձայնը մենք լսում ենք, սակայն թիթեռինը չենք լսում: Ձայնի ընկալումը կախված է տատանումների հաճախությունից, այսինքն՝1 վայրկյանում կատարվող տատանումների թվից։

       Այսպիսով նրանք հասկացել էին թէ ին’չպես է ձայնը առաջանում և լսում են նրանք։



Բլոգ

Բարև, ես Նարեկ Աբադն եմ, այսօր ես իմ մայրիկի հետ ուսումնասիրել եմ իմ տարիքակիցների և ինձնից բարձր դասարանցիների բլոգները։

          Մեծամասնության բլոգները շատ պարզ էին, որոշները չէին նշել կարգերը, բայց ես նկատեցի որ ոմանք էլ իրենց էջում տեղադրել էին իրենց նկարները ու գրառում էին արել իրենց մասին։

          Իմ կարծիքով օգտակար չէին 4.1 Էրիկ Մոսինյանի և 4.2 դասարանի Սոնա Մանուկյանի էջերը։ Ես գնահատում եմ 3.2 դասարանի Ալֆրեդ Հարությունյանի որպես իմ հասակակից և 5.2 դասարանի Գաբոյան Աստղիկի էջը, նրանց էջերը թէ կար տեղեկություն իրենց մասին և թէ տարանջատված էին կարգերը և հեշտ էր գտնել ինչ որ տեղեկություն, Գաբոյան Աստղիկի էջը լավագույնն էր որովհետև դասաորումները ըստ կարգի և օրվա թվի, Մեծ վերնագրերով էր և գունագեղ։



ծիծեռնակի մասին տեղեկություն

Ծիծեռնակներ ՝ Hirundidae),  կարգի  ընտանիք։ Հայտնի 179,  5 տեսակ՝,։ Ինքնատիպ կառուցվածքով թռչուններ են։ Կտուցը թույլ է, հիմքում լայն, բերանի բացվածքը՝ մեծ, թևերը՝ նեղ, երկար, պոչը՝ մկրատաձև, ոտքերն ու մատները՝ թույլ զարգացած։

Բոլոր տեսակի այդպիսի թռչունները ապրում են  ինչպես նաև  և 



← Previous page